Rwa kulszowa to zespół bólowy, który obejmuje lędźwiowo-krzyżowy odcinek kręgosłupa i pośladka, przez tylną powierzchnię uda, poprzez podudzie aż do stopy. Może też występować jako izolowany ból dolnego odcinka kręgosłupa. Dolegliwości pojawiają się w okolicy unerwionej przez nerw kulszowy. Mogą dotyczyć tylko jednej lub obu nóg, jednak poprzedzone są promieniującym bólem kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Jakie są przyczyny rwy kulszowej? Jak się objawia i jakie są metody jej leczenia? Więcej informacji na ten temat w dalszej części naszego wpisu.
Przyczyny rwy kulszowej
Najczęstszą przyczyną rwy kulszowej jest uciśnięcie któregoś z korzeni tworzących nerw lub samego nerwu przez zwyrodniały krążek międzykręgowy. Pojawia się wówczas charakterystyczny ból promieniujący do kończyny dolnej, co najczęściej wynika z przepukliny krążka międzykręgowego powodującej ucisk korzenia nerwowego. Dochodzi do tego zarówno z wiekiem (proces zwyrodnieniowy krążków rozpoczyna się już w okresie dojrzewania), jak i pod wpływem wykonywania konkretnych czynności związanych z nadmiernym obciążeniem.
Do innych, jednak znacznie rzadszych przyczyn bólu przy rwie kulszowej zaliczamy m.in.:
- ciasnota kanału kręgowego (np. wywołana dużymi zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa),
- przemieszczanie kręgów wraz z całym odcinkiem kręgosłupa powyżej,
- urazy (np. upadek powodujący uszkodzenie nerwu),
- zespół mięśni gruszkowatych,
- choroby ogólnoustrojowe wpływające na nerwy (np. cukrzyca),
- zapalenie w obrębie kanału kręgowego,
- bardzo rzadko zmiany nowotworowe lub ropne w obrębie kanału kręgowego.
Dolegliwości przy rwie kulszowej
Promieniujący, ostry ból może pojawić się nagle, np. po podniesieniu ciężkiego przedmiotu lub urazu, ale zdarza się też, że dolegliwości narastają i obejmują różne części kończyny dolnej. Wyróżniającą cechą bólu towarzyszącego rwie kulszowej jest promieniowanie od pośladka, tylnej części uda, podudziu, aż do stóp. Zwykle jednak w pierwszej kolejności boli odcinek krzyżowy. Objawy utrudniają poruszanie się i wykonywanie codziennych obowiązków. Przy uszkodzeniu nerwu może wręcz dojść do zaburzeń czucia i osłabienia siły mięśniowej w kończynie dolnej.
Dolegliwości bólowe mogą nasilać się nawet przy niewielkich ruchach kręgosłupa, chodzeniu, a nawet kichaniu. Pojawia się też uczucie mrowienia lub drętwienia. Niekiedy występuje niewielka niedoczulica na skórze w obrębie unerwienia podrażnionego korzenia.
Jak leczyć rwę kulszową?
Silne dolegliwości bólowe zwykle zmuszają osobę dotkniętą tym problemem do ograniczenia codziennej aktywności. Odpoczynek w łóżku jest w tym przypadku niezbędny. Najlepiej wówczas leżeć na boku z ugiętymi nogami lub w pozycji na plecach z podłożonymi poduszkami pod kolanami. Nie jest jednak wskazane unieruchomienie w łóżku przez dłuższy czas. Jeśli dolegliwości nie ustąpią po 3-4 dniach, konieczna jest wizyta u lekarza.
Leczenie rwy kulszowej w przypadku ostrego bólu polega na stosowaniu leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, ewentualnie rozluźniających mięśnie. Powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami lekarza (np. lekarza rodzinnego). Jeśli dolegliwości nie ustępują, lekarz może zalecić silniejsze leki, w tym podawane doustnie lub w zastrzyku. Ważne jest też możliwie jak najwcześniejsze rozpoczęcie rehabilitacji. W większości przypadków tego typu działania przynoszą oczekiwane rezultaty.
W przypadku długotrwale utrzymującego się bólu lub dodatkowych objawów (np. brak czucia w obrębie kończyny dolnej, osłabienie mięśni, zaburzenia zwieraczy), może być zalecane leczenie operacyjne.
